Dlaczego mediacja?

Mediacja jest pozasądowym sposobem rozwiązywania sporów. Celowo piszę, że jest sposobem rozwiązywania, a nie rozstrzygania, sporów, bowiem w mediacji nikt niczego arbitralnie (odgórnie) nie rozstrzyga. To strony dochodzą do porozumienia, z pomocą mediatora.

Warto podkreślić, że ranga mediacji jest nie mniejsza niż rozstrzygnięcia sądowego, ponieważ ugoda zawarta przed mediatorem, która następnie zostanie zatwierdzona przez sąd, ma moc równą (potocznie mówiąc) wyrokowi sądowemu. Nadaje się np. do egzekucji komorniczej.

Mediacja polega na wypracowaniu przez same strony, pod kontrolą mediatora,  możliwie najlepszego rozwiązania w danych warunkach – porozumienia. Udział mediatora jest tylko wsparciem dla stron; mediator nie rozstrzyga (odgórnie) komu przyznać rację, tylko bada na ile strony mogą uzyskać zamierzony cel, z jak najmniejszymi stratami, w stosunku do własnych oczekiwań.

Mediacja z zasady dzieli się na sądową i pozasądową.

Mediacja sądowa, to mediacja ze skierowania sądu. Czyli w sporze, zawisłym już przed sądem, sąd sam (z urzędu) lub na wniosek stron, kieruje je do mediacji. Wówczas sąd zakreśla czas trwania takiej mediacji, i jeśli uda się wypracować porozumienie (w formie ugody zawartej przez strony przed mediatorem), wówczas sąd ją zatwierdza.

Natomiast mediacja pozasądowa – prowadzona jest na podstawie umowy stron o mediację. Umowa taka może zostać zawarta jako klauzula mediacyjna w umowie regulującej współpracę stron (jeszcze przed powstaniem sporu), albo w formie odrębnego dokumentu – już po powstaniu sporu. Jednak skutek mediacji pozasądowej będzie taki sam jak sądowej – mediator wyśle zawartą przed nim ugodę do sądu, z wnioskiem o jej zatwierdzenie.

Zatwierdzona ugoda ma moc wyrok sądowego. A to oznacza, że można np. nadać jej klauzulę wykonalności i skierować do egzekucji komorniczej.

Mediacja opiera się na kilku fundamentalnych zasadach, takich jak:

Dobrowolność – warunkiem mediacji na każdym etapie jest dobrowolny w niej udział; zgoda na mediację może być cofnięta w każdym momencie. Tak samo jak zgoda na osobę mediatora.

Poufność – nic, co padnie w rozmowach podczas mediacji, nie zostanie ujawnione. Zatem żadne propozycje ugodowe czy ustępstwa nie zostaną przekazane do sądu. 

Bezstronność i neutralność mediatora – bezstronność oznacza, że mediator nie jest związany z żadną ze stron, nie reprezentuje żadnej ze stron. Neutralność z kolei oznacza brak związania mediatora z przedmiotem sporu.

Odformalizowanie – w porównaniu do postępowania sądowego, w mediacji nie ma sztywnych reguł postępowania. Strony wraz z mediatorem działają wspólnie w celu wypracowania porozumienia, w dowolny, zgodny z prawem, sposób.

 Odpłatność – mediacja jest płatnym etapem postępowania i to płatnym przez strony po połowie. Koszt postępowania mediacyjnego należy uregulować w kasie kancelarii/na rachunek kancelarii. W razie nieuregulowania wynagrodzenia w całości przez którąkolwiek ze stron, będzie to traktowane jako cofnięcie zgody na mediację.

Jaką przewagę ma mediacja nad innymi sposobami rozwiązywania sporów? Jej przewaga wynika właśnie z jej podstawowych zasad.

Jako dobrowolna forma rozwiązywania sporu (dobrowolna z obu stron), zakłada pewną dozę współrpacy stron, mimo istniejącego między nimi sporu. Współpracy w imię osiągnięcia swojego celu lub poniesienia mniejszych strat. W sprawach z udziałem przedsiębiorców, jest to o tyle korzystne, że najczęściej ich celem nadrzędnym jest doprowadzenie do zakończenia sporu i dalsze generowanie zysków (bo przecież to jest istota prowadzenia działalności gospodarczej).

Osoba neutarlnego i bezstronnego mediatora, który z drugiej strony rozumie cele przedsiębiorców i mechanizmy rynku,  pomaga stronom o odmiennych inetersach (nie zawsze sprzecznych), uzyskać porozumienie.

Mediacja wolna jest od wielu niedogodności, które obciazają sądowe dochodzenie roszczeń. Z całą pewnością pozwala zaoszczędzić czas (bowiem najczęściej trwa dużo krócej niż przeciętny proces; nie jest uzależniona od sądowych terminów jak również nie ma do niej zastosowania większość przepisów procedury) i pieniądze ( ze względu na krótszy czas trwania samego procesu mediacji). Większa niż w sądzie swoboda działania, pozwala na wypracowanie rozwiązań w sposób bardziej elastyczny, a tym samym najczęściej bardziej akceprowalny dla obu stron.

A co najważniejsze, w mediacji nie ma wygranych i przegranych – ugoda zakłada bowiem takie ustępstwa, na jakie strony są w stanie się zgodzić.

***

Trzeba jednak pamiętać, że mediacja nie jest remedium na wszystko. A największą przeszkodą do dochodzenia roszczeń w drodze mediacji, jest brak woli po jednej ze stron – bowiem nikogo nie można zmusić do mediacji.